Ekonominin mevcut durumu ve ülkemizin karakteristik enflasyonist koşulları insanları taksitli alışveriş yapmaya itmektedir. Hal böyle olunca taksitli alımlar son yıllarda iyice artmıştır. Ancak tüketiciler genellikle sözleşmeleri okumadan imzalarlar, bu da yüksek faiz oranları ve taksitlerin zamanında ödenememesi halinde borcun fazlasıyla talep edilmesine yol açmaktadır.

Tüketicinin taksitli satış sözleşmesinde uygulanacak faiz oranları Türk Borçlar Kanunu'na (TBK) göre belirlenir. Eğer sözleşmede faiz oranı belirtilmemişse, kanundaki yasal faiz oranı geçerli olur. Bu oran sözleşmede belirlenen faiz oranının yüzde 50 fazlasını aşamaz. Hal böyle olunca güncel akdi faiz oranının %24 olması ile, sözleşme ile belirlenecek faiz oranı %36’yı geçemez. Temerrüt faizi oranı ise Taksitli Satışlar Hakkında Yönetmelik ve Türk Borçlar Kanunu’na dayalı olarak hesaplanır. Bu durumda faiz oranı, yasal faizin yüzde 30 fazlasını geçemez. Bu durumda da temerrüt faizinin en fazla %46,8 olabileceği açıktır.

Tüketicinin, anlaşmada varlığı halinde peşinatı zamanında ödeyememesi durumunda, satıcı sadece ödenmeyen peşinatı talep edebilir ya da sözleşmeden dönebilir. Tüketicinin taksitlerini ödemede temerrüde düşmesi durumunda ise, satıcı kalan borcu tamamını talep edebilir, ancak bunun için belirli şartların gerçekleşmesi gerekir. Bu şartlar arasında satıcının tüm edimlerini yerine getirmiş olması ve tüketicinin belirli taksitleri ödemede temerrüde düşmesi yer alır. Yine ödenen taksit miktarı, ödenmeyen taksit miktarından fazla ise satıcı sözleşmeden dönemez ve sadece kalan ödemeyi talep edebilir.

Sonuç olarak, taksitli alımlarda tüketici ve satıcı arasındaki dengesizlikler, faiz oranları ve ödeme şartlarına dikkat edilerek anlaşılmalıdır. Temerrüt durumunda satıcı, yalnızca belirli koşullar altında borcun tamamını talep edebilir. Sırf sözleşmede bir faiz oranının yazılmış olması, satıcının fahiş oranda faiz talep edebileceği anlamına gelmemektedir. Talep edilebilecek faiz oranı kanunla sınırlandırılmıştır.

Av. Emir Abdullah ÖZÇELİK